طرز کار با آون آزمایشگاهی ، آون حرارتی و اون صنعتی

خلاصه مقاله
کاربرد عمده آون، خشک کردن و استریل کردن وسایل شیشه‌ای یا فلزی در آزمایشگاه است. با افزایش تدریجی دمای آون، رطوبت موجود در وسایل شیشه‌ای تبخیر شده و هر گونه فعالیت بیولوژیکی از بین خواهد رفت. محدوده حرارتی فور معمولا تا ۳۵۰ درجه سانتیگراد است.


شاید تاکنون در مطب دندان پزشکی با آون آزمایشگاهی، مواجه شده باشید. آون آزمایشگاهی یا فور، دستگاهی است که دندانپزشک با آن ابزاردندانپزشکی را استریل می‌کند. کاربرد آون در جاهایی است که نیاز به استریل کردن وجود دارد، از جمله آزمایشگاه‌ها، درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها و اتاق عمل. البته برای استریل کردن، دستگاه‌های دیگری نیز وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به اتوکلاو اشاره کرد.
در آزمایشگاه‌ها نیز از آون برای استریل کردن انواع ظروف شیشه‌ای و فلزی و تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می‌شود. در کارخانجات سازنده آون انواع مختلفی از این دستگاه از جمله، آون حرارتی و آون صنعتی و آزمایشگاهی طراحی و ساخته می‌شود که از لحاظ حجم و برخی ویژگی‌ها، با هم فرق دارند.

کاربرد آون آزمایشگاهی
کاربرد عمده آون، خشک کردن و استریل کردن وسایل شیشه‌ای یا فلزی در آزمایشگاه است. با افزایش تدریجی دمای آون، رطوبت موجود در وسایل شیشه‌ای تبخیر شده و هر گونه فعالیت بیولوژیکی از بین خواهد رفت. محدوده حرارتی فور معمولا تا ۳۵۰ درجه سانتیگراد است. اما برخی از آون‌ها تا 600 درجه نیز تامین دما می‌کنند که به آنها آون هوای داغ یا گرم خانه نیز می‌گویند.

اجزای تشکیل دهنده آون آزمایشگاهی
1. ولوم تنظیم حرارت
2. ولوم تایمر
‌د حرارت‌سنج که میزان درجه حرارت داخل فور را نشان می‌دهد
4. کلید پاور
5. دریچه فور که پس از استریل، بخار آب از آن بیرون هدایت می‌شود

طرز استفاده از آون آزمایشگاهی، حرارتی و صنعتی
دانستن طرزکار هر دستگاهی باعث نگهداری بهتر دستگاه و افزایش عمر آن می‌شود. نحوه کار با آون به شرح زیر است :

1. آون آزمایشگاهی باید روی سطح خشک و مسطح قرار داشته باشد. بهتر است میز مناسبی برای آن درنظر گرفته شود (از قرار دادن دستگاه بر روی میز چوبی و پلاستیکی دوری کنید چرا که قابل اشتعال است).
2. کابل دستگاه باید از پشت به سوکت وصل شود و در جای خود محکم شود و حتما به پریز ارت‌دار (earth)وصل شود. به خاطر بسپارید که اصلا از سیم سیار و سه راهی استفاده نکنید
3. کلید پاور را فشار دهید
4. تایمر دستگاه را در حالت Bypass قرار دهید.
5. توسط ترموستات دمای موردنظر آون آزمایشگاهی را تنظیم کنید
6. هنگامی که نمایشگر دیجیتال دمای موردنظر را نشان داد، می توانید تایمر را کوک کنید و حداکثر تا ۱۲۰ دقیقه زمان، برای دستگاه تعریف کنید.
7. اگر آون آزمایشگاهی شما امکان برنامه ریزی دارد، دستورالعمل‌های مربوط به تنظیم مواردی نظیر زمان، نحوه حرارت دادن و هشدار را از طریق کاتالوگ مطالعه کنید.
8. هنگامی که تایمر عدد صفر را نشان داد، دستگاه کار خود را به اتمام رسانده است.

نکات مهم در به کارگیری آون آزمایشگاهی
۱- کارکرد دستگاه بستگی مستقیم به فعال بودن تایمر دارد. اگر تایمر بر روی عدد صفر قرار داشته باشد دستگاه گرم نمی‌کند
۲- اگر لازم است دستگاه بیش از دو ساعت کار کند، می‌توانید تایمر را در حالت Bypass قرار دهید.
۳- از چرخاندن تایمر در خلاف جهت خودداری کنید.
۴- سیگنال‌های سبز و قرمز نشان دهنده رسیدن دمای دستگاه به محدوده مورد نظر بوده و به معنای اتمام کار دستگاه نیست.

نکات ایمنی
1. جهت خنک شدن، دستگاه از باز گذاشتن درب آون آزمایشگاهی جداً خودداری نمایید.
2. دقت کنید، تا زمانی که دستگاه خنک نشده است( به دمای 50 درجه نرسیده باشد) درب دستگاه باز نشود.
3. کابل در محل سوکت، باید محکم شود در غیر این صورت، ممکن است سبب ایجاد جرقه و ذوب شدن کابل شده و آتش سوزی ایجاد شود.
4. از ریختن مایعات در کف آون آزمایشگاهی جداً خودداری کنید. اگر این اتفاق افتاد، سریع دستگاه را از برق بیرون کشیدن و با دستمال نخی سینی‌ها و جداره‌ها را پاک کنید.
5. دستگاه باید روی سطح صاف قرار داشته باشد و از مواد قابل اشتعال، به دور باشد.
6. هنگامی که دستگاه روشن است، از حرکت دادن آن خودداری کنید.
7. اطمینان حاصل کنید که آون آزمایشگاهی کالیبره و استاندارد است، در غیر این صورت استفاده از آن بی‌فایده خواهد بود.
8. هرگز بیش از یک آون را به یک پریز متصل نکنید.
9. هنگام قطع برق، نباید آون آزمایشگاهی را به برق اضطراری و یا UPS وصل کرد. چرا که باعث بار اضافی سیستم و خرابی دستگاه می‌شود.
10. برای جلوگیری از سوختگیهای احتمالی هنگام باز کردن درب فور حدالامکان فاصله اعضای بدن و صورت را از دستگاه حفظ کنید
11. از تماس وسایلی را که می‌خواهید استریل کنید، با بدنه آون آزمایشگاهی جلوگیری کنید؛ چرا که به دلیل وجود المنت‌های گرمایی فور، دمای بدنه بالاتر از محفظه است و ممکن است سبب سوختگی اجسام غیرفلزی شود.
12. برای استریل کردن، وسایل را در طبقه میانی قرار دهید؛ چرا که المنت‌های گرمایی در طرفین و کف دستگاه قرار داشته و پایین فور گرمتر است. بالای آن نیز سردتر از دمایی که ترمومتر نشان می‌دهد، است.
13. آون آزمایشگاهی را هرگز به طور کامل پر نکنید، چرا که وسایلی که در مرکز فور قرار گرفته‌اند به دمای موردنظر برای استریل نمی‌رسند.
14. فورهایی با دماسنج دیجیتالی در صورت عدم دقت، به مرور زمان در معرض خرابی سنسور قرار می‌گیرند.
15. حتما قبل از استفاده از دستگاه کاتالوگ آن مطالعه شود.
16. محلول‌های اسیدی و یا موادی که بخارات خورنده تولید می‌کنند را در درون آون آزمایشگاهی قرار ندهید. این کار سبب از بین رفتن سطح درونی آون خواهد شد.
17. در زمان کار با آون آزمایشگاهی از وسایل حفاظت فردی مانند دستکش عایق، عینک محافظ و انبرک (برای گذاشتن و برداشتن وسایل) استفاده کنید

نگهداری دستگاه
• دستگاه هر 3 ماه الی 6 ماه یکبار باید توسط تکنسین فنی بازدید و ارزیابی شود.
• دستگاه هر 6 ماه الی یک سال، باید کالیبره و تست شود.

انواع خرابی های مشاهده شده در دستگاه فور
1. سوختن فیوز محافظ دستگاه
2. خرابی کابل برق دستگاه
3. خراب شدن سنسورهای سیستم تنظیم حرارت
4. سوختن المنت دستگاه

عوامل موثر در قیمت آون آزمایشگاهی
1. سایز آون
2. داشتن تایمر
3. جنس بدنه داخلی : می‌تواند استیل و یا آلومینیوم باشد. بدنه استیل مرغوبیت بالایی نسبت به نمونه مشابه آلومینیوم دارد.
4. نوع سنسور حرارتی: حسگر دیجیتالی، دقت بالایی داشته و به کابر اجازه می‌دهد که کنترل دقیق‌تری روی مکانیزم دمایی داشته باشد.
5. داشتن فن
6. نو بودن و یا دست دوم بودن آون

1399/04/10